Abiapi Mi:
- Tuchun ah cozah tangka hmuhnak le hmannak ding budget an suaisammi a pahnihnak kha Jim Chalmers nih a chuahpi than lai.
- Tangka kengtu nih cozah sin in bawmhnak a ra lio tiah a chim.
- Ngandamnak lei i zohkhenhnak ah phungthar an ser mi a um cun, zuk hmawmnak lei he a pehtlaimi phungthar an ser mi zong a um.
Ramkomh cozah hruainak caah tangka hmannak le hmuhnak kong an suaisam mi cu nihin ah chuahpi a si lai. Tangka kengtu Jim Chalmers nih tangka hmannak ding le hmuhnak kong cu nawlngeitu sinah a chuahpi lai. Cozah sin in bawmhnak mi tampi nih an hmuh lai tiin tangka kengtu nih mipi bia a kamh hna.
Inn hlan man a fak tuk mi siseh, cun vantawng in ti le mei man a kai mi zong hloh dingin tuaktan a si pin ah, abiapi tuk mi ngandamnak lei I zohkhenhnak ah thlennak an tuah mi zong a um. Cun, single parent (Pa hmei le nu hmei) hna bawmhnak cu fehter a si cang.
Khuasak Tintuknak Caah A Dihheu Mi
* Thil fiang: A harsa mi hna bawmhnak ding caah tangka $14.6 billon an suaisam mi cu nihin ah biatak tein I ruahttinak an ngei lai.
* Ruahchan mi: Ti le mei man bawmh can ah chungkhar nuai (million) 5 le a cheu tluk nih bawmhnak tangka zeimaw zat an don lai tiin tangka kengtu Chalmers nih a chim.
Cun, chawlehnak a tuah mi cheukhat zong nih cu bawmhnak cu an hmuh ve lai tiin a chim chap.
Bawmhnak an hmuh dingmi a zat cu $500 hrawng a si kho men nain bawmhnak an hmuh lai le hmuh lai lo cu khua an saknak hmun le hma nih lai a rel te lai.
Inn
* Thil fiang: Inn kha zatuak 5% dipawzit in cawk khawh a si rih lai. Inn pakhat cawknak dingah minung pahnih i bawmh khawh a si rih lai i nuva theng si a hau lai lo. Hawikom silole ule nau i bawm in inn cawk tti khawh a si cang lai.
* Ruahchanmi: Labor nih inn hlan man kongah bawmhnak an tuaktan mi a um nain zeitin dah thil an kal pi lai a fiang rih lo. Nain, Inn hlan man bawmhnak an chiah cia mi kha kaih deuh a si kho men tiin ripawt nih a langhter.
Ngandamnak le Tar zohkhenhnak
* Thil fiang: Kuak le electik kuak kongah tuanvo lak a si cang. Siibawi hnatlakpinak loin electik kuak cawk le zuk a ngah ti lai lo. Cun, Zukhmawm zuarnak in ngunkhuai an kholh mi kha kum thum chungah zatuak 5% in an kai ter lai.
* Thil fiang: Labor nih thimnak um hlan in biakamnak an rak tuah cia cang bantuk in tar zohkhenhnak ah rian a tuan mi hna kha July 1 in an ni hlawh zatuak 15% tluk kaih a si lai.
* Thil fiang: Zawtnak nih kum caan saupi a tlunh cang mi hna kha an i thlopnak caah sii an cawk tikah man tlawm deuh an herh mi sii kha an caw kho cang lai.
Welfare bawmhnak
* Ruahchanmi: Jobseeker nih an hmuh mi bawmhnak a kai kho tiin ruahchan a si. A mah belte, kum 55 in a cunglei lawng an bawmhnak a kai men lai, an bawmhnak kha zarhkhat ah fang 20$ tluk an chap khawh men.
A rise to the JobSeeker payment is being mooted. Source: AFP
Nule Pa Bawmhnak
* Thil fiang: Single parent (Pahmei le Nuhmei) nih bawmhnak an hmuh caan kha September thla in sauhpiak an si lai. Bawmhnak kha an fale kum 8 an si tiang lawng nule nih silole pale nih hmuh a si tawn nain a tu cu ngakchia kha kum 14 a tlin hlan tiang bawmhnak an hmu cang lai.
* Ruahchanmi: Atutan tangka hmuhnak le hmannak Budget kong i ruahnak ah hin ngakchia zohkhenh man bawmhnak kaih ding kong a tel kho men.
