Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας: γλώσσα και πατρίδα είναι το ίδιο και οι ά-γλωσσοι καταντάνε και α-πάτριδες

Κορομβόκη Παναγιώτα με ομογενείς δασκάλες Παρασκευή 02-02-2024 Έφη Αλεξάκη.jpg

Δασκάλες της ελληνικής γλώσσας Α-Δ: Όλγα Αποστολοπούλου, Μαίρη Πρεβεζάνου, Μαριγώ Μαμουζέλλου, Ρόδω Τριχάκη, Μαρία Μουραίδου, Μαρία Χαρίση, Νικοία Κόλλια, Στέλλα Σορότου, Ολυμπία Παλαμά. Κάθονατι οι: Μαριάννα Στεφάνου, Αδαμαντία Τσερεντζούλια, Κατερίνα Βέτσικας, Μαίρη Βαρτζούμα. Source: Supplied / Photowrite Pty Ltd/©photos by Effy Alexakis

Συμπληρώνονται φέτος επτά χρόνια από τότε που η ελληνική πολιτεία θέσπισε την 9η Φεβρουαρίου ως την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας. Η ημέρα επιλέχθηκε για να τιμηθεί και ο Διονύσιος Σολωμός, καθώς ο εθνικός μας ποιητής απεβίωσε στις 9 Φεβρουαρίου του 1957.


Η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας περιλαμβάνει εκδηλώσεις στα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας, αλλά και σε εκπαιδευτικά ιδρύματα της αλλοδαπής.

Ένα τέτοιο ίδρυμα της αλλοδαπής, εν προκειμένω στην Αυστραλία είναι το Πανεπιστήμιο Macquarie του Σύδνεϋ.

Επικεφαλής στο Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο αυτό είναι η Δρ. Πατρίσια Κορομβόκη, η οποία μίλησε στο πρόγραμμά μας SBS Greek.

LISTEN TO
Παναγιώτα Κορμβόκη- Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας 8'.10'' image

Παναγιώτα Κορμβόκη- Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας 8'.10''

08:25

Το ιστορικό

Ερωτηθείσα για το πως ξεκίνησε ή ορθότερα πώς γεννήθηκε η ιδέα καθιέρωσης του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρα για την Ελληνική Γλώσσα, η Δρ Κορομβόκη μας είπε τα ακόλουθα: «Τιμάμε τη γλώσσα μας κάθε χρόνο στις 9 Φεβρουαρίου εδώ και έξι χρόνια. Η ιδέα, όμως, της καθιέρωσης πήρε σάρκα και οστά για πρώτη φορά το 2014 με μια ολοκληρωμένη πρόταση που ήρθε από τη Νάπολη, τα κλασσικά λύκεια της Καμπανίας και την ομογένεια της Ιταλίας, όπως μας παρουσίασε ο εμπνευστής και πρωτεργάτης της καθιέρωσης της Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας και Ελληνικού Πολιτισμού, ο Καθηγητής Γιάννης Κορίνθιος, στο πρόσφατο Παγκόσμιο Συνέδριο που συνδιοργάνωσε το Πανεπιστήμιο του Macquarie. Για άλλη μια φορά, λοιπόν, στην ελληνική ιστορία η ελληνική διασπορά έδειξε τη δυναμικότητά της με άλλη μια πρωτοπόρα ιδέα που κυοφορήθηκε στη διασπορά».

«Τον Μάρτιο 2014 ο Καθηγητής Γιάννης Κορίνθιος ακούγοντας στο κρατικό ραδιόφωνο ότι οι Γάλλοι γιόρταζαν, όπως κάθε χρόνο, την Παγκόσμια Ημέρα Γαλλοφωνίας καθιερωμένη από τα Ηνωμένα Έθνη σκέφτηκε να ζητήσει να καθιερωθεί η Παγκόσμια Ημέρα της Ελληνοφωνίας. Χωρίς να χάσει χρόνο τον ίδιο μήνα ως τότε Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων και Αδελφοτήτων Ιταλίας, έκανε έκκληση για την καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας διότι πιστεύει ότι η γλώσσα και ο πολιτισμός κάθε λαού είναι στοιχεία ταυτότητας και ότι το μέλλον της γλώσσας μας ταυτίζεται με το μέλλον του ελληνικού και δυτικού πολιτισμού, όπως τόνισε και στο συνέδριο.

Η έκκληση αυτή έθεσε σε κινητοποίηση τα λύκεια, τους Έλληνες αλλά φυσικά και τους φιλέλληνες της Ιταλίας που πρωτοστάτησαν στη συλλογή υπογραφών για να τεθεί αυτή η πρωτοβουλία υπό την αιγίδα της Προεδρίας Της Ελληνικής Δημοκρατίας. Τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του ιδίου χρόνου απέστειλε τη συγκεκριμένη έκκληση στον Πρόεδρο Της Ελληνικής Δημοκρατίας και τον Πρόεδρο της Κύπρου. Να σημειωθεί ότι η πρωτοβουλία αυτή της καθιέρωσης, καθώς και η έκκληση του κ. Κορινθίου βρήκε αμέσως υποστηρικτές από διάφορους φορείς ανά τον κόσμο και υιοθετήθηκε αμέσως από πολλούς οργανισμούς,  όπως από τη Φιλελληνική Εταιρεία της Ιταλίας και από την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας.

Τον Οκτώβριο του 2014 η Βουλή Των Ελλήνων στην ειδική μόνιμη Επιτροπή Ελληνισμού της Διασποράς που είχε συγκληθεί με θέμα τη συζήτηση και λήψη απόφασης σχετικά με την καθιέρωση ημέρας της ελληνικής γλώσσας, ομόφωνα ζήτησε τότε από την ελληνική πολιτεία να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για την καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας χωρίς καμία δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού με μοναδικό στόχο την αναθέρμανση σε όλο τον κόσμο του ενδιαφέροντος για τη γλώσσα και τον πολιτισμό μας. Το ίδιο υποστηρίχτηκε και τον Δεκέμβριο του 2014 στην κοινή συνεδρίαση των κοινοβουλευτικών επιτροπών ελληνισμού της διασποράς και μορφωτικών υποθέσεων που είχαν συγκληθεί με το ίδιο θέμα.

Η ιδέα, λοιπόν, της καθιέρωσης της Παγκόσμιας Ημέρας της Ελληνικής Γλώσσας ξεκίνησε από τη Νάπολη, τα κλασσικά λύκεια της Καμπανίας και την ομογένεια της Ιταλίας βρήκε πολλούς συνοδίτες σε όλη την Ιταλία, την Ελλάδα, την Κύπρο, τη Ρουμανία και σε όλες τις ηπείρους. 

Έτσι από το 2017 με κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργείων Εσωτερικών, Εξωτερικών και Παιδείας τιμάται η γλώσσα μας στις 09/02, ημέρα μνήμης του εθνικού ποιητή Διονύσιου Σολωμού με πολυάριθμες εκδηλώσεις σε όλες τις ηπείρους. Η γιορτή αυτής της παγκόσμιας ημέρας αποτελεί πλέον κίνητρο για την προβολή και ενίσχυση της ελληνομάθειας σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης».

Το μέλλον της γλώσσας μας στην Αυστραλία

Αναφορικά με το μέλλον της γλώσσας μα στην αλλοδαπή και εν προκειμένω στην Αυστραλία η Δρ. Κορομβόκη μέλλον της γλώσσας μας στην Αυστραλία μας ανέφερε: «Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι η ελληνική γλώσσα παρά το γεγονός ότι χρησιμοποιείται από μικρό μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού, έχει ένα ένδοξο παρελθόν, είναι η μητρική γλώσσα του δυτικού πολιτισμού, είναι η γλώσσα των ανθρωπιστικών σπουδών,

της φιλοσοφίας, της λογοτεχνίας, αλλά και των επιστημών ιατρικής. Είναι μια γλώσσα που διαρκώς εξελίσσεται και μας επιτρέπει να έχουμε κριτική σκέψη.

Το παρόν χαρακτηρίζεται από προκλήσεις, όπως έχουμε τονίσει και σε προηγούμενες συνεντεύξεις,  κυρίως λόγω της συνεχόμενης μείωσης του ενδιαφέροντος των μαθητών που μαθαίνουν ελληνικά εκτός Ελλάδος.

Όσον αφορά το μέλλον, θα δανειστώ και πάλι μια φράση του καθηγητή Γ. Κορινθίου και θα πω «ο επιμένων ελληνικά, νικά» τονίζοντας ότι διάδοση μιας γλώσσας χωρίς χρήση δεν υπάρχει. Επομένως, το μέλλον της γλώσσας μας εδώ στην Αυστραλία προϋποθέτει δυνατό και  ενεργό παρόν».

Πρόγραμμα Νεοελληνικών Σπουδών την φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας

Ρωτήσαμε τέλος την Δρ. Κορομβόκη για το πως τιμά το Πρόγραμμα Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Macquarie τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας: «Το Πρόγραμμα Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Macquarie τιμά και τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας με δύο εκδηλώσεις.  Η πρώτη είναι το Διεθνές Συνέδριο "Σύγχρονες πρακτικές στη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας" με 130 παρουσιάσεις από όλον τον κόσμο που συνδιοργανώσαμε στις 26-27-28 Ιανουαρίου μαζί με φορείς από άλλες δύο ηπείρους: το Ινστιτούτο Ελληνικής Γλώσσας του Κέντρου Έρευνας και Καινοτομίας "ΤΗΜΕΝΟΣ" του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (ΠΔΜ) και το Γραφείο Εκπαίδευσης στο Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στο Γιοχάνεσμπουργκ υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού και της Γενικής Γραμματείας Αποδήμου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών.

Η δεύτερη εκδήλωση ήταν η Τελετή Απονομής Πιστοποιητικών Ελληνομάθειας στους Επιτυχόντες των Εξετάσεων 2023, που έλαβε χώρα στο κτίριο της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του , την Παρασκευή, 2 Φεβρουαρίου, 2024. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας για την Ελληνική Γλώσσα».

LISTEN TO
1821-2021: The Greek language in the era of the Revolution image

1821-2021: η γλώσσα μας την εποχή της Επανάστασης

SBS Greek

17:46

Μήνυμα για την σημερινή ημέρα απέστειλε και ο Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας κ. Μακάριος

 

«Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;»


Μια περιεκτική φράση του εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού, στην οποία αποτυπώνεται η διττή έγνοια του για την ελευθερία του Γένους και για την ελληνική γλώσσα. Αν αναλογιστούμε πως τα λόγια αυτά γράφηκαν το έτος 1824, εξελισσομένου δηλαδή του αγώνα για την ανεξαρτησία, κατανοούμε πόσο μεγάλη αξία προσέδιδε στη γλώσσα ο Διονύσιος Σολωμός, εξισώνοντάς την ουσιαστικά με την πολυπόθητη ελευθερία.

Όχι τυχαία, επομένως, η σημερινή ημέρα, Ημέρα Μνήμης του εθνικού μας ποιητή, έχει καθιερωθεί και ως Παγκόσμια Ημέρα της Ελληνικής Γλώσσας. Καθώς αποτίουμε φόρο τιμής στον «Ποιητή της Ελευθερίας», ο οποίος έφυγε από την παρούσα ζωή προ 167 ετών, καλούμαστε επίσης να αναγνωρίσουμε τον θεμελιώδη ρόλο που έχει διαδραματίσει η ελληνική γλώσσα, τόσο στην ιστορική πορεία του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας, όσο και στην πορεία ολόκληρης της ανθρωπότητος.

Μακάριος Αρχιεπίσκοπος.jpg

Ως Έλληνες και Ορθόδοξοι της πέμπτης ηπείρου, ζώντας σε μία πολυπολιτισμική χώρα, η οποία απέχει χιλιάδες χιλιόμετρα από τη γη των προγόνων μας – την κοιτίδα της ελληνικής γλώσσας - μπορούμε ίσως ευκολότερα να ανταποκριθούμε σε ετούτη την τριπλή πρόκληση. Μπορούμε δηλαδή ευκολότερα να αναγνωρίσουμε ότι η ελληνική γλώσσα συνιστά πρωτεύον στοιχείο της εθνικής συνειδήσεως των Ελλήνων· μπορούμε ευκολότερα να αναγνωρίσουμε τον σημαίνοντα ρόλο της ως προς τη διάδοση της χριστιανικής διδασκαλίας κα των αληθειών του ιερού Ευαγγελίου· μπορούμε ευκολότερα να διακρίνουμε την ισχυρή επίδρασή της στις γλώσσες άλλων λαών, στον τρόπο επικοινωνίας και έκφρασής τους, μα και στον τρόπο σκέψης τους.

Ως εκ τούτου, αντιλαμβανόμαστε ως ιερό χρέος τη διατήρηση και διάδοση της ελληνικής γλώσσας στους Αντίποδες, ούτως ώστε οι νεότερες γενιές της Ομογένειάς μας αφενός να διατηρήσουν την ελληνορθόδοξη ταυτότητά τους κι αφετέρου να διευρύνουν περαιτέρω τους γνωστικούς και πνευματικούς τους ορίζοντες· να γίνουν κοινωνοί ενός «θησαυρού» ο οποίος πλούτισε ανά τους αιώνες τη σκέψη, τη λογοτεχνία, την επιστήμη και τον παγκόσμιο πολιτισμό.

Εύχομαι ο Θεός να ευλογεί όλους όσοι υπηρετούν με αφοσίωση αυτό το ιερό χρέος, από τα στελέχη, τους εκπαιδευτικούς και τους εθελοντές που διακονούν στα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα μέχρι τους γονείς, τους παππούδες και τις γιαγιάδες που, με απαράμιλλο ζήλο, κρατούν ζωντανή την ελληνική γλώσσα μέσα στις οικογενειακές τους εστίες, σε κάθε γωνιά της Αυστραλίας.

Μήνυμα Υφυπουργού κ. Γιώργου Κώτσηρα με αφορμή τον εορτασμό για την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας

(9 Φεβρουαρίου 2024)


Ελληνίδες και Έλληνες του κόσμου,

Φίλοι της Ελλάδας απανταχού της γης,

Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες,


Με παλμό χιλιάδων ετών και θαυμαστή ανθεκτικότητα, η Ελληνική γλώσσα αιώνες συνοδεύει την ανθρωπότητα. Αποτέλεσμα αυτής της σπάνιας πορείας, η συσσώρευση ενός απαράμιλλου λεξιλογικού πλούτου, ικανού να ερμηνεύσει τα πιο πυκνά και περίπλοκα νοήματα. Τροφός κάθε επιστήμης και πολλών δυτικών γλωσσών, η Ελληνική γλώσσα, ζει μέσα στα ξένα λεξιλόγια συμμετέχοντας σε μια διαχρονική πολιτισμική ώσμωση.

Η Ελληνική, ακολουθώντας το φαινόμενο της γλωσσικής εξέλιξης, ανανεώνεται και ανανεώνει, εμπλουτίζεται και εμπλουτίζει, ερμηνεύει σύγχρονα εννοιολογικά Σχήματα και απαντά σε νέες ανάγκες. Και είναι αλήθεια, πως χάρη στη μοναδική της περιγραφικότητα, η γλώσσα μας έχει τη δυναμική να λειτουργήσει ως πυξίδα, νοηματοδοτώντας έναν σύνθετο κόσμο.

Κώτσηρας Γιώργος 4.jpg
Source: Supplied

Φίλες και φίλοι,

Η εποχή μας δεν ευνοεί τις βεβαιότητες. Η πραγματικότητα κινείται γύρω από ένα συνεχές μικρών και μεγάλων κρίσεων, ωθώντας μας να αναζητούμε πιεστικά τον αλληλοσεβασμό, τη δικαιοσύνη, την αρμονική συμβίωση. Αναζητούμε τις λέξεις οι οποίες δίνουν υπόσταση στις παραπάνω έννοιες. Και οι λέξεις αυτές είναι ελληνικές: Διάλογος, Διπλωματία, Δημοκρατία. Καθόλου αναίτια λοιπόν, με αυτές τις τρεις λέξεις από Δ, λέξεις ελληνικές με παγκόσμιο νόημα, η χώρα μας διεκδικεί την εκλογή της ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για την περίοδο 2025-2026.

Θα ήθελα, κλείνοντας, να αναφερθώ σε μία ακόμη ελληνική λέξη από Δ με παγκόσμιο νόημα: τη Διασπορά. Από τη αρχαιοελληνική της έννοια έως σήμερα, η διασπορά ως μορφή αλλά και ως σημασία έμεινε σχεδόν αμετάβλητη. Διασπορά, το μοίρασμα των σπόρων, το ταξίδι των αξιών του Ελληνισμού ανά την υφήλιο.

Διασπορά, ένα πολύτιμο «εμείς» που εκτείνεται στα πέρατα του κόσμου και διηγείται τη δική του ιστορία, πάντοτε στα ελληνικά…






Το Πρόγραμμά μας έλαβε μήνυμα για την σημερινή ημέρα από τον Αναπληρωτή Συντονιστή Εκπαίδευσης στο Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στο Γιοχάνεσμπουργκ Δρ. Γιώργο Βλάχο, τον οποίο πριν λίγες ημέρες φιλοξενήσαμε στο Πρόγραμμά μας. Το μήνυμα έχει ως ακολούθως:

Γιώργος Βλάχος.JPG
Ο Συντονιστής στο Γραφείο Εκπαίδευσης στο Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στο Γιοχάνεσμπουργκ, Δρ. Γιώργος Βλάχος. Source: Supplied
Όπως κάθε χρόνο από το 2017 που θεσμοθετήθηκε η 9η Φεβρουαρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, έτσι και φέτος γιορτάζεται και τιμάται η μητρική μας γλώσσα, η διαχρονικότητά της με την ξεκάθαρη συμβολή στον παγκόσμιο πολιτισμό.

Μέσα από τις δράσεις και τις εκδηλώσεις που ετοιμάζουν οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί των σχολείων της Ομογένειας, οι Φιλέλληνες απανταχού και εν γένει οι Έλληνες της Διασποράς, φανερώνεται περίτρανα η αξία και η ομορφιά της γλώσσας μας. Ξεκάθαρα όμως περνά και το

μήνυμα της διατήρησης και της συνέχισής της, αδιάσειστη απόδειξη ότι η Ελληνική γλώσσα έχει μέλλον και αξία ανεκτίμητη.

Η Ελληνική Γλώσσα αδιαμφισβήτητα αποτελεί το θεμέλιο λίθο του ευρωπαϊκού και του παγκόσμιου πολιτισμού, είναι πρεσβευτής της εθνικής μας ταυτότητας και περηφάνιας, η ζωντανή σύνδεσή μας με το παρελθόν και το μέλλον μας.

Είμαστε περήφανοι που η Ομογένεια και η Ελληνική Διασπορά προάγει, διατηρεί και

διαχέει την ελληνική παιδεία και γλώσσα σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Έχουμε χρέος να τιμούμε την ιστορία μας, τους προγόνους μας, τον πολιτισμό μας και ειδικότερα τη γλώσσα μας, διότι μέσα από αυτήν βλάστησε η επιστήμη, το θέατρο, η σκέψη και γενικότερα ο πνευματικός πολιτισμός.

Αξίζει να αγωνιστούμε και να θωρακίσουμε την οικουμενικότητά της και τη διαχρονικότητά της, να σεβαστούμε τη σαφήνεια των νοημάτων της και την περιεκτικότητά της.= Οφείλουμε να βρούμε τρόπους για την αποτροπή της αλλοίωσής της και της λεξιπενίας γιατί όπως έλεγε και ο Γιάννης Ψυχάρης, Έλληνας γλωσσολόγος και λογοτέχνης, «γλώσσα και πατρίδα είναι το ίδιο και οι ά – γλωσσοι καταντάνε και α – πάτριδες».

LISTEN TO
The transnationality of the Greek language image

Η διεθνικότητα της ελληνικής γλώσσας

SBS Greek

09:29

Στο σημείο αυτό θέλω να συγχαρώ τους εκπαιδευτικούς που υπηρετούν στα ελληνικά σχολεία των χωρών της περιοχής ευθύνης του Γραφείου Εκπαίδευσης στο Γιοχάνεσμπουργκ, από την Ν. Αφρική μέχρι την Αιθιοπία, τόσο για τις ξεχωριστές και ποιοτικές εκδηλώσεις που προγραμμάτισαν να υλοποιήσουν για την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, όσο και για την καθημερινή τους προσφορά κάτω από ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες έτσι ώστε να διατηρηθεί, αλλά και να διαδοθεί η ελληνική γλώσσα και ο ελληνικός πολιτισμός σε μαθητές ελληνικής, αλλά και μη ελληνικής καταγωγής στις χώρες της Αφρικής που υπηρετούν.

Ο συνεχής και αδιάκοπος αγώνας των σχολείων του εξωτερικού προκειμένου να ανταποκριθούν στα νέα δεδομένα της εποχής και να αποτελέσουν κοιτίδες της ελληνικής παιδείας και του πολιτισμού, στηρίζεται αδιάλειπτα από τις Ελληνικές Κοινότητες που είναι οι πυλώνες της διατήρησης της ελληνικής ψυχής και παιδείας σε κάθε εσχατιά της γης.

Επιπλέον, αξίζει να επισημάνω την αδιάκοπη στήριξη του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού για την Ελληνόγλωσση Εκπαίδευση του Εξωτερικού και φυσικά την αρωγή της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών.

LISTEN TO
Νίκος Λυγερός Η σημασία της ελληνικής γλώσσας στη σημερινή κοινωνία και ως δεύτερη γλώσσα 03-03-2023 13'.58'' image

Ο Καθηγητής Νίκος Λυγερός μιλά στο Σύδνεϋ για την ελληνική γλώσσα

SBS Greek

14:13

Share