Ποίηση και ζωγραφική: Όταν η Μάχη της Κρήτης γίνεται Τέχνη

«Στο Φεγγαρόλουστο Χωριό – Η Μάχη της Κρήτης» / ‘Into the Moonlight Village – The Battle of Crete’. Αυτός είναι ο τίτλος της δίγλωσσης (στα ελληνικά και στα αγγλικά) εκδοτικής συνεργασίας αφιερωμένης στη Μάχη της Κρήτης. Την ποιητική συλλογή εμπλουτισμένης με χαρακτικά επιμελήθηκαν ο Αυστραλός ζωγράφος Michael Winters και η ομογενής ποιήτρια Πολυτίμη Ταταράκη, η οποία μίλησε στο SBS Greek

L: Artwork by Australian painter Michael Winters. R: Greek-Australian poet Politimi Tataraki.

Ποιήματα για τους αγώνες του κρητικού λαού στην διάρκεια της γερμανικής εισβολής και κατοχής του νησιού στην διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου πολέμου.

Λινοτυπίες και χαρακτικά που απεικονίζουν το μαχητικό πνεύμα των ANZACs που πολέμησαν τους Ναζιστές στην Κρήτη τον Μάιο και τον Ιούνιο του 1941.

«Στο Φεγγαρόλουστο Χωριό – Η Μάχη της Κρήτης» / ‘Into the Moonlight Village – The Battle of Crete’ είναι μια δίγλωσση συλλογή με ποιήματα από την ομογενή ποιήτρια Πολυτίμη Ταταράκη και έργα του ζωγράφου Μάικλ Γουίντερς.

Η κ. Ταταράκη μίλησε στο Πρόγραμμά μας και αρχικά αναφέρθηκε αρχικά για το πώς σχετίζεται η οικογένειά της με τη Μάχη της Κρήτης και την εκστρατεία των ANZAC στην Ελλάδα το 1941.

The cover of the bilingual publication «Στο Φεγγαρόλουστο Χωριό – Η Μάχη της Κρήτης» / ‘Into the Moonlight Village – The Battle of Crete’ by Australian painter Michael Winters and Greek-Australian poet Politimi Tataraki translated in Greek by Petros Fournaris.

Η μητέρα της, Ευανθία (Ανθούλα) Ταταράκη, της μιλούσε για τις εμπειρίες της στην Κρήτη υπό την κατοχή των Ναζί.

Ο πατέρας της είχε εκτελεστεί στις 22 Αυγούστου 1944, στο ολοκαύτωμα του Κέδρου.

Μάλιστα, για πολλά χρόνια, έπαιζε με τις αδερφές της με ένα τεράστιο μετάξι φιλντισένιου χρώματος, που η μητέρα της έλεγε ότι προερχόταν από ένα αλεξίπτωτο των Ναζί.

Παλιότερα, δεν κατάφερε να συνδέσει την Κρήτη με τους 6500 Αυστραλούς στρατιώτες που συμμετείχαν παρά μόνο αργότερα στη ζωή της.

Λέει πως η μάχη δεν αναφέρθηκε ποτέ στις τελετές της Ημέρας Anzac σε όλη της τη σχολική ζωή.

Poet Politimi Tataraki with painter Michael Winters.

Η κ. Ταταράκη λέει ότι η Μάχη της Κρήτης δεν υπήρχε στα σχολικά βιβλία της ιστορίας της Αυστραλίας όσο μεγάλωνε.

Μεγάλωσε σε μια εποχή που κυριαρχούσε η πολιτική της Λευκής Αυστραλίας,

Μάλιστα στο σχολείο την ανάγκασαν να αλλάξει το όνομά της.

Ωστόσο, υποστηρίζει πως τα ποιήματα για την Κρήτη δεν ήταν αποτέλεσμα μιας προσωπικής (οικογενειακής) της αναζήτησης.

Ήταν η πρώτη φορά μετά την καταστροφή στην εκστρατεία της Καλλίπολης που οι δυνάμεις των ΑΝΖΑΚς συντάχθηκαν και παρατάχθηκαν στην Κρήτη αυτή τη φορά, απέναντι σε ένα νέο εχθρό, τους Γερμανούς Ναζιστές.

Greek translator Petros Fournaris

Η κ. Ταταράκη πιστεύει ότι μπορούν να γίνουν περισσότερα ώστε η νεότερη γενιά στην Αυστραλία και στην Ελλάδα να μάθει περισσότερα για τη Μάχη της Κρήτης, τον ρόλο των ANZACs και την αντίσταση των Κρητών.

Αρχικά, ήθελε να γράψει ένα θεατρικό έργο για την εν λόγω μάχη, στη συνέχεια ένα μυθιστόρημα αλλά τελικά όταν είδε τα έργα του Μάικλ Γουίντερς αποφάσισε να γράψει ποίηση.

Τα ποιήματα γράφτηκαν πριν από μερικά χρόνια και είναι επηρεασμένα από τις 15 λινογραφίες του καλλιτέχνη και ζωγράφου Michael Winters τα οποία που χρονολογούνται από το 2004.

Αυτά τα 15 ποιήματα γράφτηκαν στο Dubbo της Νέας Νότιας Ουαλίας, ως συνοδευτικά στα χαρακτικά σε λινόλαιο του Winters.

Τα έργα του στόλιζαν τους τοίχους της για πολλά χρόνια και είχε ενθουσιαστεί με το περιεχόμενο και το ύφος τους.

«Όταν Έκλαψε Ο Δαίδαλος»

Ζητήθηκε από την κ. Ταταράκη να απαγγείλλει ένα ποίημα για το SBS Greek και διάλεξε το «Όταν Έκλαψε ο Δαίδαλος».

Το ποίημα αναφέρεται στις 28 Απριλίου 1941, όταν το βρετανικό πολεμικό πλοίο HMS Havock απεγκλώβησε 800 στρατιώτες από τη Ραφήνα της Αττικής και τους μετέφερε στην Κρήτη.

Την ίδια μέρα ήταν που υψώθηκε η ναζιστική σημαία στην κορυφή του λόφου της Ακρόπολης».

Το ποίημα «Όταν έκλαψε ο Δαίδαλος», πάει ως εξής:

«Τον Παρθενώνα χλευάζει

η σβάστικα, μα για την Κρήτη

αναχωρεί το Χάβοκ

μέσα στη Νύχτα.

Και φτάνει Άνοιξη

να δει των Γιούνκερ

τ’ ανοιχτά λουλούδια.

Δύσμοιρα, του Μάλεμε,

παιδιά, που κατεβαίνατε

ώρες την ανεμόσκαλα,

τόσο λίγο να μείνετε.

Τόσο δαιμονική ευφυία

που κι ο Δαίδαλος

έκλαψε ακόμα.»

Και αυτό και τα υπόλοιπα ποιήματα μεταφράστηκαν στα ελληνικά από τον Πέτρο Φουρνάρη ο οποίος κατάγεται από το νησί Λέρος της Δωδεκανήσου.

Πληροφορίες για την εκδήλωση

Ήταν ο Πάνος Αποστόλου που μίλησε με την ομογενή ποιήτρια Πολυτίμη Ταταράκη με αφορμή την παρουσίαση της δίγλωσση ποιητικής συλλογής εμπλουτισμένης με έργα ζωγραφικής για την Μάχη της Κρήτης με τίτλο «Into the Moonlit Village - The Battle of Crete».

Την παρουσίαση συνδιοργανώνουν η Ελληνική Κοινότητα Μελβούρνης, η Κρητική Αδελφότητα Μελβούρνης και ο Ελληνο-Αυστραλιανός Πολιτιστικός Σύνδεσμος υπό την αιγίδα της επιτροπής Μνήμης της Μάχης της Κρήτης.

Το έργο θα παρουσιαστεί την ερχόμενη Κυριακή 9 Ιουνίου στις 2:30 μμ στον ημιώροφο της Ελληνικής Κοινότητας στην διεύθυνση 168 Lonsdale St, στο κέντρο της Μελβούρνης.

Την εισαγωγή θα κάνει ο ποιητής Κωνσταντίνος Καλυμνιός και το τέλος της εκδήλωσης θα ακολουθήσει πρόγραμμα με κρητική μουσική.

Η είσοδος είναι δωρεάν και ανοιχτή για όλους.