Η δήλωση της Ιταλίας αναφέρει πως πρόκειται για την πρώτη περίπτωση αποκλεισμού εξαγωγής εμβολίων COVID-19 στο πλαίσιο ενός ελεγκτικού μηχανισμού της ΕΕ.
Το φρένο στην εξαγωγή περισσότερων από 250.000 δόσεων εμβολίου εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που επέκρινε έντονα την AstraZeneca φέτος για την παροχή μόνο ενός μέρους των δόσεων που είχε συμφωνηθεί να παραδώσει στο ευρωπαϊκό μπλοκ.
Ως αιτιολογικό στη δήλωση του ιταλικού Υπουργείου Εξωτερικών παρουσιάζεται «η συνεχιζόμενη έλλειψη εμβολίων στην Ε.Ε. και στην Ιταλία και καθυστερήσεις στην προμήθευσή τους από την AstraZeneca σε Ε.Ε. και Ιταλία».
Αναφέρεται επίσης ως λόγος ότι η Αυστραλία δεν θεωρείται «ευάλωτη» χώρα στο πλαίσιο της πανδημίας, και λόγω του «υψηλού αριθμού των δόσεων που ζητήθηκαν.
Σύμφωνα με το υπουργείο, η AstraZeneca ζήτησε άδεια εξαγωγής στις 24 Φεβρουαρίου, και η Ιταλία προώθησε το αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δύο ημέρες αργότερα, εισηγούμενη την απόρριψή του.
Η εισήγηση έγινε δεκτή με την εταιρεία να ειδοποιείται για την απόφαση στις 2 Μαρτίου.
Το υπουργείο της Ιταλίας ανέφερε ακόμη πως είχε εγκρίνει προηγούμενη εξαγωγή αλλά μόνο σε «μετριοπαθείς ποσότητες... για ερευνητικούς επιστημονικούς σκοπούς».
Από την πλευρά της Αυστραλίας, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση παρουσίασε την εξέλιξη ως μικρής σημασίας, με εκπρόσωπο τύπου εκ μέρους του υπουργού Υγείας Greg Hunt να δηλώνει ότι δεν θα επηρεάσει το σχέδιο της Αυστραλίας για διάθεση εμβολίων.
«Πρόκειται για μία αποστολή από μία χώρα», ανέφερε. «Δεν συνυπολογιζόταν στο σχέδιό μας για τις ερχόμενες εβδομάδες».
«Η εγχώρια παραγωγή ξεκινά με ένα εκατομμύριο ανά εβδομάδα σε παραγγελίες από τα τέλη Μαρτίου και είναι εντός χρονοδιαγράμματος».
Η διάθεση του εμβολίου της AstraZeneca στην Αυστραλία ξεκίνησε την Παρασκευή, με την ιατρό Caroline Phegan στη Νότια Αυστραλία να λαμβάνει την πρώτη δόση.
Ο αποκλεισμός των δόσεων από την Ιταλία έγινε στο πλαίσιο του «μηχανισμού διαφάνειας και αδειοδότησης εξαγωγών» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά το οποίο κράτη-μέλη μπορούν να ασκούν βέτο σε εξαγωγές εμβολίων COVID-19.
Ο μηχανισμός τέθηκε σε ισχύ στις 30 Ιανουαρίου και αναμένεται να διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του Μάρτη.
Η περίοδος χαρακτηρίζεται από σημαντικά μειωμένες παραδόσεις παραγγελιών εμβολίων στις οποίες βασιζόταν η Ε.Ε. για το σχέδιο διάθεσης.
Αυτό αποδίδεται εν πολλοίς στο ότι η AstraZeneca έχει δρομολογημένη την προμήθεια μόνο 40 τοις εκατό των 100 εκατομμυρίων δόσεων που είχε δεσμευθεί καταβάλλοντας «τις καλύτερες δυνατές προσπάθειες» να πραγματοποιήσει.
Στο πρώην μέλος της Ε.Ε. πάντως Βρετανία, η εταιρεία που έχει έδρα τη χώρα, συνεχίζει κανονικά την προμήθεια εμβολίων.