حدود ۱۸ ماه پس از اعلام قرارداد سه جانبه ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و آسترالیا، رهبران این کشورها در شهر سن دیگو آمریکا اعلام کردند که بر اساس این قرارداد، آسترالیا سه زیردریایی هستهای (کشتیهای تحت البحری) از آمریکا خریداری خواهد کرد.
جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، ریشی سوناک، صدراعظم بریتانیا و آنتونی آلبانیزی، صدراعظم آسترالیا، روز دوشنبه در بیانیه ای مشترک گفته اند که پس از خریداری سه زیردریایی هستهای، آسترالیا گزینه خرید دو زیردریایی هسته ای دیگر را خواهد داشت.
این توافق یک تغییر اساسی در توانایی های زیردریایی آسترالیا است و نیروهای آمریکایی و بریتانیایی بیشتری به این کشور خواهند آمد.
همچنین این بزرگترین قرار داد هزینه های دفاعی در تاریخ اخیر آسترالیا است.
بنابراین چه چیزی اعلام شده است، هزینه آن چقدر خواهد بود و این پول می تواند صرف چه چیز دیگری شود؟

An artist's impression of what the AUKUS-class submarine will look like. Credit: Supplied by Defence.
از اوایل سال ۲۰۲۷، چهار کشتی تحت البحری آمریکا و یک کشتی تحت البحری بریتانیا بشکل دورانی فعالیت خود را در غرب آسترالیا خواهند کرد.
در اوایل دهه ۲۰۳۰ آسترالیا سه کشتی تحت البحری با قوه هسته ای از آمریکا خریداری خواهد کرد - پس از این مرحله آسترالیا میتواند دو کشتی دیگه هم خریداری کند.
حدود ۲۰ سال بعد یعنی در آغاز دهه ۲۰۴۰ آسترالیا اولین کشتی تحت البحری (زیردریایی) خود را تولید خواهد کرد. کشور آسترالیا در هر ۲ سال یک زیردریایی تولید خواهد کرد.
قبل از اینکه سه زیردریایی جدید به آسترالیا برسد و پس از آن تولید کشتیهای تحت البحری در آسترالیا آغاز شود. در جریان سال روان سربازان آسترالیایی تمرینات خود در کشتیهای هسته ای آمریکا آغاز میکند.

قرار است این برنامه تا وسط دهه ۲۰۵۰ بین ۲۶۸ تا ۲۶۸ میلیارد دالر برای مالیات دهندگان آسترالیایی هزینه داشته باشد. این برآورد شامل ساخت و نگهداری کشتیها و تمام هزینه های مربوطه، از جمله سرمایه گذاری در توانایی در ایالات متحده و بریتانیا است.
همچنان هزینه لغو قرارداد زیردریاییها با فرانسه که اکنون اوکس (AUKUS) جایگزین آن شده است. مالیات دهندگان آسترالیایی همچنان ۵.۵ میلیارد دالر برای این معامله پرداخت خواهند کرد، بشمول ۸۳۵ میلیون دالر تاوان برای لغو قرار داد.

آیا این قرار داد به معنای توانایی هستهای است؟
کشتی های تحت البحری (زیردریایی) که آستراالیا خریداری میکند از انرژی هسته ای برخوردار خواهند بود.
جو بایدن رئیس جمهور آمریکا گفته که این قرارداد روابط بین سه کشور را محکم تر می سازد، اما این توافق راه را برای آسترالیا برای داشتن "سلاح های هسته ای" هموار نمی کند.